Tarih İlk İki Ünite Ders Notu
Tarih Nedir?
Tarih, insan topluluklarının sosyal, ekonomik, kültürel, siyasi, dini ilişkilerini, birbiriyle olan münasebetlerini, belgelere dayanarak, yer ve zaman göstererek inceleyen , olayların sebep ve sonuç ilişkilerini açıklayan bilim dalıdır.
*Tarihi Olayların Özelliği:
Ø Belgelere dayanma
Ø Yer-zaman ve sebep-sonuç ilişkisi.
Ø Deney ve gözlem yapılamaz.
Ø Tekrarlanamaz.
Ø Olayın meydana geldiği ortam önemlidir.
Ø Dünü anlatır, bugünü açıklar ve geleceğe ışık tutar.
Ø Bir tarihi olay, diğer bir tarihi olayın sebepleri ya da sonuçları arasında yer alır.
*Tarih Biliminin Yöntemi:
Ø Kaynakları araştırmak
(Yazılı - yazısız; 1. elden kaynaklar - 2. elden kaynaklar)
Ø Kaynakları tasnif etmek
Ø Tahlil etmek
Ø Tenkit etmek
Ø Terkip (sentezini) yapmak.
*Tarih Yazıcılığının Evreleri:
Kronik (Haberci) Tarihçilik: En ilkel şekli Anallardır.
Rivayetçi (Hikayeci) Tarihçilik: İlkçağ'da ortaya çıkmıştır. Hikâyeci tarihte olaylar olaylar hikaye yoluyla anlatır. Sebep-sonuç ilişkisi üzerinde durmaz. (Herodut, Taberi)
Öğretici (Prağmatik, faydacı) Tarihçilik: Tarihi olaylardan ders çıkarmayı amaçlayan anlatım türüdür.
Sosyal Tarihçilik: Öğretici tarihçiliğin hissi yönlerinden arındırılmış şekli.
Felsefi Tarihçilik: Değişik kültürleri inceleyerek biri birine etkileşimlerini inceler.
İlmi Tarihçilik: Neden-nasılcı tarihçilik. Materyalist, Kültürel, Pozitif (vs) Tarih çeşitleri....
*Kapsamına Göre:
-Genel Tarih: Geniş bir coğrafyadaki millet yada devletlerin tarihini inceler: Avrupa yada Asya Tarihi gibi...
-Özel Tarih: Bir milletin yada devletin tarihini inceler: Türk Tarihi, Artukoğulları Tarihi.. gibi
*Tarihin Tasnifi: Tarihin öğretimini ve araştırılmasını kolaylaştırmak için yapılır.
1- Zaman, 2- Mekan 3- Konu olmak üzere üç şekilde tasnif edilir.
Örnek: Zamana Göre: XVIII. yy. Osmanlı Islahatları.
Mekana Göre. Ankara Tarihi
Konuya Göre: Osmanlı Kültür Tarihi, Dinler Tarihi (vs).
*Tarih Bilimi zamana göre aşağıdaki şekilde tasnif edilir:
Tarih Öncesi Devirler:
(Prehistorik)
Taş Devri : Maden Devri
Kaba Taş Bakır Devri
Yontma Taş Tunç Devri
Cilalı Taş Demir Devri
*Tarih öncesinin devirlere ayrılması, kullanılan aletlere göre yapılmıştır.
Tarihi Devirler:
1.İlkçağ : Yazının icadı ile başlar - M.S. 376 da kavimler göçü ile sona erer.
2.Ortaçağ : M.S sonra 376 kavimle göçü ile başlar -1453 İstanbul’un fethi ile sona erer.
3.Yeniçağ :1453 İstanbul ‘un fethi ile başlar - 1789 Fransız İhtilali ile sona erer.
4.Yakınçağ : 1789 Fransız İhtilali ile başlar - günümüze kadar ulaşir.
*Çağ açıp - kapayan olayların ortak özelliği tüm dünyayı etkilemeleridir.
Tarihöncesi (Prehistorik) Devirler:
*Kaba Taş Devri: Henüz alet yok. Sivri cisimler kullanılır. Bitki kökleri, toplayıcılık ve avcılıkla beslenilir. Dönemin sonuna doğru üretim ekonomisine geçilmiştir.
*Yontma Taş Devri: Taşlar, çakmak taşı yontularak savunma amaçlı kullanılmıştır.
-Soğuklardan dolayı mağaralara ve ağaç kovuklarına çekilmişlerdir.
-Mağaralara hayvan resimleri çizmişlerdir.
-Dönemin sonlarına doğru ateş bulunmuştur.
*Cilalı Taş Devri: Buzullar kuzeye doğru çekilince insanlar mağaralardan çıkmışlardır.
-Çanak-çömlek kullanıldı. Toprak ve kilden kaplar yapıldı.
-Tarım yapıldı (arpa, buğday). Örgüler kullanıldı.
-Yerleşik hayata geçildi.
-Taş ve kerpiç kullanılmaya başlandı. Kamıştan kulübeler yapıldı.
-Dolmen ve Menhir denilen mezarlar yapıldı.
-Hayvanlar evcilleştirildi.
-İlk insan toplulukları oluştu.
-İlk üretim ile ticaret yapılmaya başlandı.
TARİHE YARDIMCI OLAN BİLİMLER:
1)- COĞRAFYA: Tarih olayın geçtiği YER'in fiziki ve beşeri özelliklerini coğrafyadan öğrenir.
2)- ARKEOLOJİ (Kazı Bilimi): Toprağın ve suyun altında kalmış olan tarihi eserleri ortaya çıkarır.
3)- KRONOLOJİ (Takvim Bilgisi): Tarihi olayların zamanlarını belirleyerek, meydana geliş sıralarını düzenler.
4)- PALEOGRAFYA: Eski yazıların okunmasını sağlayan bilim dalıdır.
5)- EPİGRAFYA (Kitabeler Bilimi): Taş, mermer gibi sert cisimler üzerine yazılan yazıları inceler.
6)- SOSYOLOJİ (Toplum Bilimi): Sosyal olayları inceler.
7)- ANTROPOLOJİ: Toplumların ırk yapılarını inceler.
8)- FİLOLOJİ (Dil Bilimi): Dilleri ve diller arasındaki bağları inceler.
9)- ETNOGRAFYA: Örf,adet, gelenek ve görenekleri inceler.
10)- DİPLOMATİK: Günümüze kadar gelmiş olan resmi belgeleri, fermanları vb. inceler.
11)- HERALDİK (Mühür bilimi): Resmi belgelerdeki mühür, arma ve özel işaretleri inceler.
12)- NÜMİZMATİK (Paralar bilimi): Eski Paraları inceler. Bunlardan başka tarihe yardımcı bilimler arasına felsefe, istatistik, psikoloji, astronomi, Tıp, kimya gibi bir çok bilimi katabiliriz.
YAZI İLE İLGİLİ ÖNEMLİ BİLGİLER
â Toplumlar ilk olarak resim yazısı kullanmışlardır.
â İlk yazıyı Sümerler bulmuştur.(Çivi Yazısı)
â Bugün kullandığımız alfabeyi, ilk olarak Fenikeliler kullanmış, onlardan Yunanlılar ve Romalılar alarak geliştirmişler ve böylelikle LATİN alfabesi ortaya çıkmıştır.
â Yazı, Anadolu'ya ilk olarak ASURLULAR tarafından TUNÇ devrinde getirilmiştir.
â Türk Tarihinin ilk yazılı eserleri GÖKTÜRK(ORHUN) KİTABELERİDİR.
TAKVİM
İnsanların zaman ölçüsü olarak kullandıkları çizelgelere denir. Takvimler iki esasa göre yapılır.
1.Ay yılı: Ay ‘ın dünya etrafında 12 defa dönmesi ile oluşan zamandır.Bir ay yılı 354 gündür.
2. Güneş yılı: Dünya nın güneş etrafında bir tur dönmesi ile oluşan zamandır.Toplam 365 gün 6 saatir.
Türklerin Tarih Boyunca Kullandıkları Takvimler
1. 12 Hayvanlı Türk Takvimi
2. Hicri takvim: Ay yılı esaslı bir takvimdir.Peygamberimizin m.s. 622 yılında Mekke den Medine ye yapmış olduğu Hicret başlangıç olarak kabul edilir.
3. Celali takvim: Büyük Selçuklu Sultanı Melikşah döneminde kısa süre kullanılmıştır.
4. Rumi takvim: Osmanlı Devleti nde 16.yüzyılda eski Bizans takviminden geliştirilen güneş yılı esaslı bir takvimdir.
5. Miladi takvim: 1925 yılında çikarilan bir kanunla kullanmaya başladığımız bir takvimdir.Hz. İsa nın doğumunu başlangıç olarak kabul eder.Güneş yılı esaslı bir takvimdir.
TAKVİM DÖNÜŞÜMÜ
Miladi Takvimi Hicri Takvime Çevirme
Miladi yıl-622 = sonuç , sonuç / 33 = fark , fark + sonuç = Hicri yıl
Hicri Takvimi Miladi Takvime Çevirme
Hicri yıl / 33 = fark , Hicri yıl - fark = sonuç , sonuç + 622 = Miladi yıl
I-TÜRKİYENİN TARİH ÖNCESİ DEVİRLERİNİ AYDINLATAN MERKEZLER
I- KARAİN MAĞARASI
Antalya’ya
II- BELDİBİ MAĞARASI
Antalya’nın
III- ÇAYÖNÜ
Diyarbakır Ergani yakınlarındaki **Çayönü Türkiye ve G.Avrupa’da Neolitik Devirde kurulan ilk köy yeridir. Türkiye’de ilk çiftcilik yapılan yerdir.*** Buğday yetiştirilmiş, öğütülmüş ve hayvan gücünden yararlandırılmıştır.
IV-ÇATALHÖYÜK (M.Ö.6800-5700)
Konya’nın Çumra ilçesi yakınında bulunan bu höyükte ***dünyanın ilk şehri kabul edilmektedir.*** İnsanlar geçimlerini avcılık, tarım ve hayvancılıkla sağlıyordu.
V- HACILAR (M.Ö.5600-5000) : Burdur yakınlarında
VI- TRUVA : Çanakkale İntepe mevkiinde
VII- ALİŞAR: Yozgat’ın
VIII- ALACAHÖYÜK: Çorum’un Alaca ilçesindedir
***İlk yazılı belgeler Kayseri Kültepe de bulunmuştur.
ANADOLU DA İLK MEDENİYETLER VE DEVLETLER
1. HİTİTLER
Anadolu da kurulan en eski medeniyet HİTİTLER dir. M.Ö. 1700 yıllarında HATTUŞAŞ (BOĞAZKÖY) başkent olmak üzere bir devlet kurmuşlardır. Bu devletin kurucusu 1.HATTUŞILİ dir. Kısa sürede Anadolu nun büyük bir bölümüne hakim oldular. Güneye inerek bugünkü Suriye topraklarını da almak istediler. Bu yüzden Mısır devleti ile savaştılar. İki taraf arasında tarihteki ilk yazılı antlaşma olan KADEŞ antlaşması imzalandı (M.Ö. 1280). Hitit devletini büyük kral denilen krallar yönetirdi. kralın yanında bir de meclis niteliğinde bir oluşum vardı. Bu meclise PANKUŞ denirdi. Bu meclis kralın bazı yetkilerini almıştı,gerektiğinde kralı da yargılayabiliyordu. Kral dan sonra en yetkili kişi TAVANANNA denilen kraliçe idi. Hititler krallarının hayatlarını anlatan ANAL adını verdikleri yıllıkları hazırlayarak, tarafsız TARİH YAZICILIĞI'nı başlatmışlardır.
Hitit devleti M.Ö. 7.yüzyılda ASURLULAR tarafından yıkıldılar.
2. FRİGLER
Anadolu da Hititlerden sonra kurulan devlet Friglerdir. Başkentleri GORDİON dur. Bilinen ünlü kralları Kral MİDAS tır. ‘KİBELE ‘ ünlü bereket tanrıçalarıdır. Frigler dokumacılıkta ileri gitmişlerdir. Frigyalılar TAPETES adı verilen halı ve kilimleri ile ünlüdürler.
3. LİDYALILAR
* Bugünkü Gediz ve Menderes ırmakları arasındaki bölgeye eski çağlarda LİDYA deniliyordu.
* Başkentleri SARDES (Sard)'dır.
* Lidyalılar ticarette geliştiler. Tarihte PARA'yı ilk kez kullanan Lidyalılar'dır.
* Lidyalılar Efes'ten başlayıp, Mezopotamya'daki Ninova'ya kadar uzanan KRAL YOLU'nun açılmasında etkili oldular.
* Lidyalılara Persler son vermiştir.
* Lidyalıların kısa zamanda yıkılmasının sebebi, ordularının çeşitli kavimlerden toplanan ücretli askerlerden oluşmasıdır. (Düzenli ve sürekli milli ordusunu oluşturamamıştır.)
4. İONLAR
* İzmir Körfezinden, Güllük Körfezine kadar olan bölgeye İYONYA denilirdi.
* Yunanistan'dan gelen AKALAR buradaki yerli halkla karışarak, şehir devletleri halinde yaşadılar.
Başlıca İyon şehirleri şunlardır: Efes, Milet, İzmir, Foça, Bodrum.
* Efes’teki ARTEMİS tapınağı İyonlara aittir.
* İyonlar deniz ticaretinde gelişmişlerdi.
* İyon Edebiyatının en önemli eseri Homeros'un "İlyada ve Odesia destanı" dır.
* İyonlar bilim ve sanatta gelişmişlerdir. Matematikte Tales ve Pisagor, Tarihte Heredot, Tıpta Hipokrat, Felsefede Diojen)
5. URARTULAR
* Van Gölü ve çevresinde devlet kurmuşlardır. Başşehirleri TUŞBA(Van)'dır.
* Urartularda kral ülkeyi savaş tanrısı HALDİ adına yönetirdi.
* Urartular madencilik ve maden işletmeciliğinde ileri gitmişlerdi.
* Urartular kaleler ve su kanalları ile ünlüdür. (Toprakkale, Çavuştepe, Patnos ve Kayalıdere kaleleri)
M.Ö. VI. YÜZYILDAN M.S. XI. YÜZYILA KADAR ANADOLU
PERSLER
M.Ö. VI. Yüzyılda Anadolu Perslerin egemenliğine girmiştir.İran da kurulan bu devlet yaklaşık üçyüz yıl Anadolu ya hakim olmuşlardır. Anadolu da hakim olan Persler BÜYÜK İSKENDER tarafından yıkılmıştır.
İSKENDER İMPARATORLUĞU
Makedonya kralı II. Filip'in ölümüyle yerine geçen oğlu BÜYÜK İSKENDER Asya seferine çıkarak büyük bir imparatorluk oluşturmuştur.
ASYA SEFERİ: Büyük İskender bu seferle Anadolu, Suriye, Mısır ve Hindistan'ın bir bölümünü ele geçirdi. Pers İmparotorluğu’ na son verdi. Bu sefer dönüşünde yolda öldü.
HELENİSTİK MEDENİYET: Büyük İskender'in Asya seferi sırasında Yunan Medeniyeti ile Doğu Medeniyetleri birbirlerinden etkilendiler. Böylece doğu ve batı medeniyetlerinin karışımından HELLENİZM MEDENİYETİ ortaya çıktı.
İskender'in ölümünden sonra Anadolu'da küçük krallıklar kuruldu. Bunların başlıcaları;
a) BİTİNYA KRALLIĞI: Kuzeybatı Anadolu'da
b) PONTUS KRALLIĞI : Karadeniz'de
c) BERGAMA KRALLIĞI: Batı Anadolu'da kurulmuştur.
Bergama kralları bilim, edebiyat ve sanata önem verdiler. Koyun ve keçi derisinden PARŞÜMEN kağıdını icat ettiler. Bu sayede pek çok kitap günümüze geldi. Yine Bergama Krallığı Döneminde yapılan ZEUS tapınağı meşhurdur.
ROMA İMPARATORLUĞU
â Bergama krallığına son veren Romalılar Anadolu ya hakim oldular. Romalılar döneminde Anadolu da önemli ilerlemeler oldu,şehirler gelişti, nüfus arttı,ticaret gelişti. Roma İmparatorluğu Kavimler Göçü sonrasında Batı Roma ve Doğu Roma (Bizans) olmak üzere ikiye ayrıldı.
â İtalya'da kurulan bu devlet kısa zamanda Avrupa, Asya ve Afrika topraklarına yayılmıştır. 395 yılında Batı ve doğu Roma imparatorluğu olarak ikiye ayrılmıştır. Batı Roma 476 yılında, Doğu Roma (Bizans) ise 1453'te yıkılmıştır.
â Bozdoğan Kemeri( İstanbul), Çemberlitaş (İstanbul), Ogüst Mabedi ve Roma Hamamı (Ankara), Aspendos tiyatrosu (Antalya) Romalılardan kalan ünlü eserlerdir.
â Romalılar Mısırlılardan aldıkları Güneş takvimini JÜLYEN TAKVİMİ adıyla geliştirdiler.
â Fenikelilerin bulduğu harf yazısı(alfabe), İyonlar yoluyla Yunanlılara ve onlardan da Romalılar'a geçmiş, Romalılar bunu geliştirerek LATİN ALFABESİNİ oluşturmuşlardır.
â Roma'da ilk yazılı kanunlar 12 Levha Kanunlarıdır. Roma kanunları günümüz Avrupa hukukunun temelini oluşturur.
DOĞU ROMA (BİZANS) İMPARATORLUĞU
İkiye arılan Roma İmparatorluğunda Anadolu Doğu Roma imp. elinde kaldı. Anadolu uzun yıllar hakim olan Doğu Roma (Bizans ) imp. önce 1071 Malazgirt sonra 1453 İstanbul un fethi ile tarih sahnesinden silindi ve Anadolu da TÜRK HAKİMİYETİ başladı.
Ayasofya, Aya İrini, Hora, Sergios ve Baküs kiliseleri ile Yerebatan ve Binbirdirek Sarnıçları en ünlü eserleridir.
ANADOLU DA HAKİM OLAN MEDENİYETLER ZİNCİRİ
HİTİT-FRİG-LİDYA-URARTU-İON-PERS-İSKENDER-SELEVKOSLAR-BERGAMA-BİTİNYA-KAPADOKYA-PONTUS-ROMA-DOĞU ROMA (BİZANS)
MEZOPOTAMYA
Mezopotamya kelimesi iki nehrin arası anlamına gelir. Tarihte Dicle ve Fırat ırmakları arasındaki topraklara Mezopotamya denir.Bu bölge en eski medeniyet merkezlerinden biridir. Bu bölgede kurulan medeniyetler :
1.SÜMERLER 2. AKADLAR 3.ELAMLAR 4.BABİLLER 5.ASURLULAR
Mezopotamya da kurulan bu medeniyetlerden SÜMERLER ön plana çıkmaktadır.
1)- SÜMERLER:
â Birbirinden bağımsız SİTE denilen şehir devletleri halinde yaşadılar. En önemli şehirleri; Ur, Uruk, Lagaş'tır. Bu şehir devletleri ENSİ veya PATESİ denilen Rahip-krallar tarafından yönetiliyordu.
â Çok tanrılı inanca sahip Sümerlerin tapınaklarına ZİGGURAT denirdi.
â Mezopotamya'da evler ve tapınaklar taş az olduğundan kerpiç ve tuğladan yapılmıştır.
NOT: Hem bu özelliğinden hem de sık sık istilalara uğradığından bu yapılar günümüze kadar ulaşmamıştır.
â Günümüz Uygarlığının temeli olan yazıyı (ÇİVİ YAZISI) ilk kez Sümerler bulmuştur.(MÖ. 3500)
â Tarihte İlk yazılı hukuk kuralları Sümerler tarafından oluşturulmuştur. Bu özellikleri ile Sümerlere dünyadaki ilk Hukuk devleti diyebiliriz.
NOT: Lagaş Kralı URUKAGİNE tarafından oluşturulan ilk yazılı kanunlar "fidye ve bedel" sistemine dayanıyordu.
â Sümerlerin en önemli edebiyat eserleri; Gılgamış Destanı, Yaradılış Destanı ve Tufan Hikayesi'dir.
â Sümerler Matematik ve Geometrinin temellerini atnışlardır. (Dört işlemi bulmuşlar, dairenin alanını hesaplamışlar, çarpma ve bölme cetvelleri hazırlamışlardır.)
â Sümerler astronomide de gelişmişlerdir. (Burçları bulmuşlar, bir ayı 30, bir yılı 360 gün olarak hesaplamışlardır.
NOT: Dünyada ilk kez AY YILI hesabına dayanan takvimi Sümerler bulmuşlardır.
â Son araştırmalara göre örf, adet,geleneklerine ve dil yapılarına, kullandıkları aletlere bakılarak Sümerlerin Mezopotamya'ya Orta Asya'dan geldikleri Türk olabilecekleri tahmin edilmektedir.
â Akkadlar tarafından yıkılmışlardır.
2)- AKKADLAR:
* Arap Yarımadasından Mezopotamya'ya gelen Sami kökenli bir kavimdir.
* İlk sürekli ve düzenli orduları kurmuşlardır. (Bu sayede kısa zamanda Mezopotamya'nın tamamına sahip olmuşlardır.)
* Tarihte bilinen ilk büyük imparatorluğu kurdular.
* Kurucuları SARGON, başkentleri AGADE'dir. (Tapınaklarına da AGADE denilirdi.)
* En önemli mimari eserleri ZAFER ANITI'dır.
3)- ELAMLILAR:
* Elam güneydoğu Mezopotamya'ya verilen addır. * Başkentleri SUS'dur.
* Bilim ve teknikte ileri olmamalarına rağmen, güzel sanatlar ve süsleme alanında gelişmişlerdir.
4)- BABİLLİLER:
â İlk "Mutlak Krallık" anlayışı Babil'de ortaya çıkmıştır.
â Ünlü kralları HAMMURABİ, ilk ANAYASA olarak bilinen "Hammurabi Kanunlarını" oluşturdu. (Bu kanunlar Sami geleneklerinden ve Urukagine kanunlarından yararlanılarak hazırlanmıştır.)
â "Babil Kulesi" ve "Babil'in Asma bahçeleri" en önemli eserleridir.
5)- ASURLULAR:
* Yukarı Mezopotamya'da(Güneydoğu Anadolu) kurulmuşlar, Toroslar ve Kapadokya'ya kadar yayılmışlardır.
* Anadolu'da ticaret kolonileri kurdular. (KÜLTEPE'de)
* Çivi yazısını Anadolu'ya öğreterek, Anadolu'da tarih devirlerini başlattılar.
* Tüm çivi yazılı eserleri başkentleri NİNOVA'da toplayarak, ilk KÜTÜPHANECİLİK ve ARŞİVCİLİK faaliyetini başlattılar.
MISIR MEDENİYETİ
· Kuzey Afrika'da NİL NEHRİ ve etrafında kurulmuş olan bir medeniyettir.
· Etrafının çöl ve denizlerle kaplı olması, diğer medeniyetlerle etkileşiminin daha az olmasına sebep olmuştur. Bu yüzden Mısır Medeniyeti KENDİNE ÖZGÜ bir medeniyettir.
· Önceleri NOM adı verilen şehir devletleri varken, MÖ.IV. binden itibaren Kral MENES'ten itibaren merkezi krallık haline gelmiştir. Kral Menes'le FİRAVUNLAR DEVRİ başlar.
· Mısır krallarına FİRAVUN denirdi. Firavunlar dini ve siyasi otoriteyi kendilerinde toplamışlardı. Kendilerini Tanrı olarak ilan etmişlerdi.
NOT: Mısır'daki TANRI KRAL anlayışı, Mezopotamya'da ise RAHİP KRAL anlayışının egemen oluşu hem Mısır hem de Mezopotamya'da LAİK olmayan yönetim anlayışını yansıtmaktadır.
· Dinleri çok tanrılıdır. tanrılarını insan veya hayvan şeklinde tasavvur etmişlerdir. Firavunlar için PİRAMİT'ler yapmışlar, ölülerini mumyalamışlardır. Bu durum öldükten sonra dirilme inancının olduğunu göstermektedir. Halk mezarlarına ise LABİRENT denilirdi.
· MÖ. 525'te Persler, MÖ.333'te de Büyük İskender tarafından işgal edilmiştir.
NOT: Büyük İskender'in istilası ile Yunan ve Mısır medeniyetleri birbirini etkilemişlerdir.
* MÖ.1280'de Hititlerle KADEŞ ANTLAŞMASINI imzaladılar. Bu antlaşma tarihin bilinen ilk yazılı antlaşmasıdır.
* Kendilerine özgü HİYEROGLİF (Kutsal resim yazısı) yazısını kullanmışlardır.
* Yazılarını PAPİRÜS adı verilen bitki yapraklarına yazmışlardır.
* Eczacılık, kimya ve tıpta gelişmişlerdir.(Mumyacılık)
* Matematikte Pi sayısını buldular. Astronomide gelişmişlerdi. Rasathaneler kurmuşlar ve Nil nehrinin taşma sürelerini hesaplamışlardı.
NOT: ***Dünyada GÜNEŞ YILI esasına dayalı ilk takvimi Mısırlılar yapmışlardır.*** Romalılar Mısırdan aldıkları bu takvimi geliştirerek bugün kullandığımız Milat takvimini oluşturdular.
* Mısır ekonomisi tarım, ticaret ve madenciliğe dayanıyordu.
EGE VE YUNAN MEDENİYETLERİ
Girit Adası, Yunanistan, Makedonya, Trakya, Batı Anadolu ve Ege Adalarında yaşayan toplulukların meydana getirdiği medeniyettir.
A)- GİRİT MEDENİYETİ: Ege ve Yunan Medeniyetinin ilk ortaya çıktığı yer GİRİT ADASI'dır. Bu medeniyet buradan diğer adalara, Mora ve Yunanistan'a yayılmıştır. En önemli eserleri KNOSSOS SARAYI'dır.
B)- MİKEN MEDENİYETİ (AKALAR): Anadolu'dan MÖ. II. binde Yunanistan'a gelen AKALAR tarafından kurulmuştur.
Şehir devletleri halinde yaşadılar. En önemli şehirleri MİKEN'dir. (Bu yüzden Miken Medeniyeti diye anılır.)
Akaların siyasi tarihinin en önemli olayı TRUVA SAVAŞLARI'dır. (Boğazların egemenliği için Mikenlilerle Truvalılar arasında yapılmıştır. Truva Savaşları tarihte ilk defa "Boğazlar Sorununu ortaya çıkarmıştır. Homeros'un İLYADA adlı eserinde bu savaşlar anlatılır. Önemli Mimari eserleri Miken ve Tirins Şatolarıdır. Miken Uygarlığı DORLAR tarafından yıkılmıştır.
C)- YUNAN MEDENİYETİ: Akalara son veren DORLAR tarafından kurulan bir medeniyettir. Yunan Medeniyeti kendinden sonraki Hellen ve Roma Medeniyetleri üzerinde etkili olmuştur.
* POLİS adı verilen şehir devletleri kurdular. Önemli şehir devletleri Atina, Sparta ve Korint'dir.
* Yunan şehir devletleri güç olarak birbirlerine denk olduklarından, birbirlerine karşı üstünlük sağlayamamışlardır. Bu nedenle Yunanistan'da ilk çağda milli bütünlük sağlanamamıştır.
NOT: Sadece ülkelerini ele geçirmeye çalışan Persler'e karşı birlik sağlamışlar ve PELEPONNES savaşlarında Persler'i yenilgiye uğratmışlardır.
* Yunanistan'da Halk; Soylular, tüccarlar, köylüler ve köleler olmak üzere sınıflara ayrılmıştı.
Bu sınıf farkları sınıflar arası çekişme ve mücadeleyi doğurmuştur.
FENİKE MEDENİYETİ
Lübnan dağları ile Akdeniz sahili arasındaki bölgede yaşamışlar gemicilik ve ticarette gelişmiş bir medeniyettir. Alfabe ve deniz ticareti denince akla gelen medeniyettir.
* Doğu Akdeniz ve batı Afrika sahillerinde ticaret kolonileri kurdular. Doğu ve Batı medeniyetlerinin kaynaşmasında TAŞIYICI bir rol oynadılar.
* Mezopotamya Çivi yazısından ve Mısır Hiyeroglifinden etkilenerek HARF YAZISI'nı (alfabe) buldular.
NOT: Fenikeliler'in 22 harften oluşan yazıları, Yunanlılara, onlardan da Romalılara geçerek bugünkü LATİN alfabesini oluşturmuştur.
*** CAM'ı icat etmişler, Fildişi işlemeciliğinde ileri gitmişlerdir.
İBRANİ MEDENİYETİ
MÖ. 1500'lerde Filistin ve Lübnan dolaylarında yaşayan İbraniler Sami ırkındandırlar.
* Hz. MUSA zamanında birlik haline geldiler, devlet haline gelmeleri Hz. DAVUD zamanında oldu. En güçlü dönemler Hz. SÜLEYMAN zamanıdır.
* Hz. Süleyman’dan sonra İbrani Devleti İsrail ve Yahudi devleti olmak üzere ikiye ayrılmıştır. İsrail devletine Asurlular, Yahudi (Yuda) devletine ise Babilliler son vermişlerdir.
* Dinleri Tek tanrılıdır. ( Yahudilik= Musevilik ). İlk çağın tek tanrılı dine inanan ilk kavmidir. Kutsal kitapları TEVRAT 'dır.
NOT: İbraniler Museviliği Milli bir din olarak kabul ettiklerinden bu din diğer kavimler arasında fazla yayılmamıştır.
NOT: Dinlerinin etrafında milli bir birlik oluşturduklarından dünyanın dört bir yanına dağılmış olmalarına rağmen birbirleriyle dayanışma içinde olmuşlardır.
* II. Dünya Savaşı sonunda İngiltere ve Amerika'nın yardımıyla bugünkü Filistin'de İsrail devletini kurmuşlardır.
* En önemli eserleri Kudüs'teki MESCİD-İ AKSA (Süleyman Mabedi)' dir.